در این مقاله قصد داریم تا در مورد تعداد مقالاتی که دانشجویان دکتری در دانشگاه آزاد و دولتی بایستی برای دفاع ارائه دهند، صحبت کنیم.

موضوع بیشتر به دانشجویان دانشگاه آزاد بر می‌گردد چرا که دانشجویان دانشگاه‌های دولتی با یک مقاله علمی پژوهشی یا ISI که JCR و ایمپکت دار باشد، کارشان راه می‌افتد و می‌توانند دفاع کرده و فارغ‌التحصیل شوند.

بیشترین مشکل برای دانشجویان دانشگاه آزاد است زیرا هم قوانین سخت‌گیرانه‌تری وجود دارد و هم اینکه قوانین و بخشنامه‌های مربوطه، بیشتر دچار نوسان و تغییر می‌شوند.

به طوری که تا دو هفته قبل (از تاریخ تألیف این مقاله) دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد می‌توانستند با 5 امتیاز که معادل دو مقاله علمی پژوهشی یا اصطلاحاً علمی وزارتین می‌شود، دفاع کنند و فارغ‌التحصیل شوند، اما اکنون با 5 امتیاز می‌توانند دفاع کنند ولی نمره رساله آن‌ها از 18 محاسبه خواهد شد. چنانچه این دسته از دانشجویان بخواهند نمره از 20 محاسبه شود، بایستی تعداد مقالات را حداقل به 3 مورد افزایش دهند.

متأسفانه طی سیاست‌هایی که در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اخذ می‌شود، قوانین رفته رفته سخت‌تر می‌شوند.

لذا تا به اینجا ذکر این نکته ضروری است که هر چه سریع‌تر امور مربوط به دفاع را انجام دهید و نگذارید حتی یک روز به تعویق بیفتد، به این دلیل که زمانی صحبت مقاله یا آزمون زبان نبود و دانشجویان راحت‌تر می‌توانستند دفاع کنند، سپس بحث آزمون زبان مطرح شد و پس از آن بحث مقاله، بعد از آن دو مقاله، سه مقاله و الی آخر. مشخص نیست این رویه‌ها تا کجا ادامه داشته باشند. بنابراین هر طور که شده باید سریع‌تر فارغ‌التحصیل شوید.

در حال حاضر (تیرماه 1401) شرط لازم برای دانشجویان دانشگاه آزاد، کلیه واحدها، این است که بتوانند حداقل به 5 امتیاز پژوهشی از دستاوردهای پژوهشی برسند. این 5 امتیاز در بیشتر مواقع از طریق مقالات اخذ می‌شود. به طور خلاصه اشاره می‌کنیم که چه مقالاتی چند امتیاز دارند:

مشهورترین مقالات، مقالات علمی پژوهشی است که در حال حاضر با نام مقاله علمی یاد می‌شوند. مجلات علمی که در پورتال نشریات وزارتین یا پورتال نشریات وزارت علوم و وزارت بهداشت تأیید شده باشند و بتوان آن‌ها را یافت.

هر مقاله در این نشریات 2.5 امتیاز دارد یعنی با دو مقاله علمی پژوهشی می‌توانید دفاع کرده و فارغ‌التحصیل شوید، البته در حال حاضر اینگونه است که پذیرش یک مقاله برای پیش دفاع کافیست. برای دفاع دکتری اکسپت دو مقاله و چاپ یک مقاله و برای فارغ‌التحصیلی پذیرش (Accept) و چاپ دو مقاله لازم است.

در مورد مجلات خارجی، فقط پایگاه‌های ISI و Scopus قابل قبول هستند. ISI Web of Science یا بدون Impact مورد قبول نیست و فقط ISI JCR از Q1 الی Q4 قابل قبول بوده و امتیاز دارند و اسکوپوس یا همان SJR که فقط Q1 و Q2 قابل قبول هستند.

مجلات ISI Q1 یا همان Q1 JCR یک مقاله 7 امتیاز دارد که بیشترین امتیاز محسوب می‌شود. در ISI Q2 یک مقاله 5 امتیاز دارد، ISI Q3 مقاله دارای 3.5 امتیاز و ISI Q4 نیز 2.5 امتیاز دارد. در واقع ISI Q4 معادل یک مقاله علمی پژوهشی است.

برای اسکوپوس، در SJR Q1 هر مقاله 3.5 امتیاز و در SJR Q2 یک مقاله 2.5 امتیاز دارد. در نظر داشته باشید که حداقل به 5 امتیاز نیاز دارید.

دانشگاه آزاد یک‌سری مجله دارد که دارای رده‌بندی عددی هستند. مجلات را از 0 تا 100 امتیاز دسته‌بندی کرده و در کنار آن A+, A, B, C, D هم گفته می‌شود. مجلات دانشگاه آزادی که به امتیازی بین 90 الی 100 دارند به A+ معروف هستند که 2.5 امتیازی هستند یعنی معادل یک مقاله علمی پژوهشی.

نشریاتی که امتیاز بین 80 الی 90 هستند رتبه A دارند. این نشریات امتیاز پژوهشی 2 دارند.

نشریاتی که امتیاز بین 65 الی 80 هستند رتبه B دارند. این نشریات امتیاز پژوهشی 1.5 دارند.

نشریاتی که امتیاز بین 40 الی 64 هستند رتبه C دارند. این نشریات امتیاز پژوهشی 1 دارند.

نشریات دارای امتیاز کمتر از 40 نیز رتبه D دارند. این نشریات امتیاز پژوهشی 0.5 دارند.